De pil
Door het gebruik van de pil neemt het risico op het krijgen van een diepe veneuze trombose[1] toe, zonder gebruik van de pil is dit risico 0,5-1,5 per 1000 patiënten per jaar, bij gebruik van de pil is de kans hierop ongeveer drievoudig bij de tweedegeneratiepil, ongeveer vijfvoudig bij de derdegeneratiepil en mogelijk twaalfvoudig bij de cyproteronacetaatbevattende anticonceptiepil[2]. In 1-2 % van de gevallen heeft een veneuze trombose (stolsel in een ader) of longembolie een dodelijke afloop[3]. De kans op een hartinfarct of een herseninfarct (beroerte) wordt ruim twee keer zo groot[4]. De kans op trombose of een hartinfarct bij gebruik van de pil, wordt sterk verhoogd door de aanwezigheid van risicofactoren: roken, leeftijd en overgewicht. Ook vrouwen met migraine hebben een verhoogd risico op een beroerte.
Gebruik van de pil heeft ook invloed op de kans op het krijgen van kanker. Vrouwen die langer dan 5 jaar de pil slikken, lopen 2 maal meer risico op baarmoederhalskanker, na 10 jaar kan dit oplopen naar een 3 maal hoger risico[5]. Het risico op de meest agressieve vorm van borstkanker is 4,2 maal zo hoog, en dat na slechts 1 jaar gebruik van de pil[6]. Naarmate vrouwen de pil langer gebruiken, stijgt de kans op het krijgen van gezwellen in de lever. Bij het ontstaan van het leverceladenoom speelt de pil een hoofdrol, meestal na gebruik langer dan 5 jaar, maar soms ontstaat een adenoom al na 6 maanden pilgebruik. Waarschijnlijk komt het voor bij 3 tot 4 van de 100.000 pilgebruiksters[7]. Sommige vormen van kanker komen overigens minder vaak voor door gebruik van de pil, zoals eierstokkanker, dit zet echter niet veel zoden aan de dijk daar eierstokkanker sowieso niet vaak voorkomt.
De pil, en hiermee het verlies van een normale hormoonhuishouding heeft een nadelige invloed op het bot. Op latere leeftijd geeft dit een verhoogde kans op broze botten (osteoporose) en daarmee op botbreuken[8].
Condoom
Het condoom op zichzelf is niet schadelijk voor de mens, maar het gevaar is dat het condoom een schijnveiligheid biedt. De kans op soa’s[9] is bij gebruik van het condoom wel verlaagd, bij gonorroe bijvoorbeeld met 64%[10]. Maar dit betekent toch dat er bij wisselende seksuele contacten nog een aanzienlijke kans is op het krijgen van gonorroe. De kans op HIV (Aids) neemt met 85% af door gebruik van een condoom, dit bij correct gebruik wat in de praktijk heel vaak niet het geval blijkt te zijn[11]. Wanneer je wisselende seksuele contacten hebt en met condoom vrijt speel je dus een soort Russische roulette, waarbij je je kans op HIV weliswaar met 85% verlaagd, maar bepaald niet uitsluit om besmet te raken. Bij anale seks neemt het risico slecht met 50% af, zo veilig is het dus ook weer niet.
Het condoom biedt ook geen bescherming tegen humaan papillomavirus, een virus dat kan leiden tot baarmoederhals kanker.
Voetnoten
[1] Een diep-veneuze trombose of DVT is een trombose die meestal ontstaat in de bloedvaten van de benen, maar soms kan deze ook in de armen optreden. Ziekteverschijnselen zijn: een slapend (gevoelloos) been, pijn, een zwelling of rood been. Indien een bloedstolsel (thrombus) uit een Diep-veneuze trombose losschiet ontstaat een longembolie.
[2] Zoals vermeld in de standaard van het Nederlands Huisartsen Genootschap
[3] Jeanet M Kemmeren, Ale Algra, Diederick E Grobbee. Third generation oral contraceptives and risk of venous thrombosis: meta-analysis. BMJ 2001;323:1-9.
[4] Tanis B., van den Bosch M.A.A.J., Kemmeren J.M. et al. Oral Contraceptives and the risk of myocardial infarction. N Engl J Med 2001;345:1787-93
[5] Dr. J. Green et al. Cervical cancer and hormonal contraceptives: collaborative reanalysis of individual data for 16573 women with cervical cancer and 35509 women without cervical cancer from 24 epidimiological studies. Lancet 2007; 370:1609-21
Dr. J. Smith et al. Cervical cancer and use of hormonal contraceptives: a systematic review. Lancet 2003; 361: 1159-67
[6] Jessica M. Dolle, ‘Risk Factors for Triple-Negative Breast Cancer in Women Under the Age of 45 Years’, Cancer Epidemiol Biomarkers Prev 2009;18:1157-1166. Published online March 31, 2009.
[7] Website Nederlandse Leverpatiënten vereniging.
Hsing AW, Hoover RN, McLaughlin JK, et al. Oral contraceptives and primary liver cancer among young women. Cancer Causes Control 1992;3:43-48.
[8] Jamie A Ruffing et al. The influence of lifestyle, menstrual function and oral contraceptive use on bone mass and size in female military cadets. Nutrition & Metabolism 2007, 4:17
[9] Seksueel Overdraagbare Aandoeningen
[10] Holmes KK, Levine R, and Weaver M. Effectiveness of condoms in preventing sexually transmitted infections. Bulletin of the World health Organisation, Juni 2004, 82(6).
[11] Crosby RA, Sander SA, Yarber WL, et al. Condom errors and problems among college men. Sex Transm Dis 2002; 29(9):552-7.
Davis KR, Weller SC. The effectiveness of condoms in reducing heterosexual transmission of HIV. Family planning perspectives 2002; 31:272-9.
